2. ABDÃœLHAMÄ°T ( 21.09.1842)- (10.02.1918)

Osmanlı padişahlarının otuz dördüncüsü ve İslam halifelerinin doksan dokuzuncusu.

Saltanatı: 1876-1908
Babası: Abdülmecid Han – Annesi: Tir-i Müjgan Sultan
Doğumu: 21 Eylül 1842 Vefatı: 10 Şubat 1918

Çok iyi bir tahsil görerek din ilimlerini ve Fransızcayı mükemmel bir ÅŸekilde öğrendi. Amcası Abdülaziz Han onu Mısır ve Avrupa seyahatlerinde yanında götürdü. Abdülaziz Han’ı tahttan indirip ÅŸehit ettiren, böylece Osmanlı Devleti’nde idareyi ele geçirin batı kuklası bazı paÅŸalar, V. Murat’ın ÅŸuurunun bozulması üzerine, devlet iÅŸlerine karışmaması ve yalnız millet meclisinin çıkaracağı kanunlara göre hareket etmesi ÅŸartıyla, Abdülhamid Han’ı sultan ilan ettiler.

Tahta çıktığında Osmanlı Devleti tam bir bunalımın eÅŸiÄŸindeydi. KaradaÄŸ ve Sırbistan’da savaÅŸ aleyhimize dönmüş, Bosna-Hersek ve Girit’te ayaklanmalar çıkmış, mali kriz son haddine varmıştı. Bu arada sadrazam Mithat PaÅŸa ve arkadaÅŸlarının isteÄŸi üzerine 23 Aralık 1876’da Birinci MeÅŸrutiyet ilan edildi. Ancak gayrimüslimlerin dahi yer aldığı Meclis-i Mebusan’ın ilk iÅŸi Rusya’ya harp ilanı oldu. 93 harbi diye tarihe geçen bu savaÅŸ, Osmanlı Devleti için tam bir felaket getirdi. Ruslar Ä°stanbul önlerine kadar geldi. Bir milyondan fazla Türk, Bulgaristan’dan Ä°stanbul’a hicret etti. Mütareke isteyen Sultan Abdülhamid, ilk iÅŸ olarak devleti parçalanma ve yok olma yoluna doÄŸru götüren Meclis-i Mebusan’ı kapattı (13 Åžubat 1878) ve devlet idaresini eline aldı. Ayastefanos antlaÅŸması ile Osmanlı Devleti Makedonya, Batı Trakya, Kırklareli, Kars, Ardahan ve Batum’u kaybediyordu. Ancak Ä°ngiltere ile anlaÅŸan Abdülhamid Han, Kıbrıs’ın idaresini onlara bırakmak ÅŸartıyla, yeniden topladığı Berlin Konferansı’nda kaybedilen toprakların bir kısmına sahip oldu.

Abdülhamid Han büyük meseleler karşısında bunalan Osmanlı Devleti’ni bundan sonra dahiyane bir siyaset, adalet ve fevkalade bir kudretle yönetti. Düyun-u Umumiye idaresini kurarak iki yüz elli iki milyon tutan devlet borçlarını yüz altı milyona indirdi. Memlekette büyük bir imar faaliyeti ile eÄŸitim ve öğretim seferberliÄŸi baÅŸlattı. ÇoÄŸu ÅŸahsî parasından olmak üzere cami, mescit, mektep, medrese, hastane, çeÅŸme, köPrü vs. gibi toplam 1552 eser yaptırdı. Ãœlkenin dört bir yanını demiryolu ile döşedi. Yunanlıların Girit’te isyan çıkarıp, Türkler arasında toplu katliamlar yaptırmaya baÅŸlamaları üzerine, Yunanistan’a harp ilan etti. Alman kurmaylarının altı ayda geçilemez dedikleri Termopil geçidini 24 saatte aÅŸan Osmanlı ordusu, Atina önüne vardı. Yunanistan’ın tamamen Osmanlı eline geçeceÄŸini anlayan Avrupalı devletler, sulha zorladılar ve bunda muvaffak oldular.

Yahudilerin Filistin’de bir cumhuriyet kurma teÅŸebbüslerinin karşısına çıktı. Onların Osmanlı borçlarını bütünüyle silelim tekliflerini reddetti. Bu toprakların kanla alındığını, asla terk edilemeyeceÄŸini sert bir dille bildirdi. Filistin topraklarının yahudilere satılmaması için gerekli tedbirleri aldı. DoÄŸu Anadolu’da Ermeni hareketlerine karşılık Hamidiye alaylarını kurdu ve bölgede asayiÅŸi temin ile Osmanlı hakimiyetini pekiÅŸtirdi.

Sultan Abdülhamid Han’ı tahttan indirmeden Osmanlı Devleti’ni parçalamanın ve Ä°slam’ı yok etmenin mümkün olmadığını gören bütün iç ve dış düşmanlar bu Türk hakanına karşı cephe aldılar. Bir taraftan Sultan’ı gözden düşürmek üzere her türlü iftira ve kötüleme kampanyaları yaparlarken, diÄŸer taraftan suikastlar tertip ettiler. Ermeni asıllı Fransız yazar Albert Vandal’ın “Le Sultan Rouge=Kızıl Sultan” ÅŸeklinde ortaya attığı iftiraları aynen alan bazı gafiller, ansiklopedilere bunları yazarak genç nesilleri aldattılar.

Bu arada PadiÅŸah’ın devlet idaresinde nüfuzunu kırmak isteyen batılılar, Ä°ttihat ve Terakki mensuplarını kışkırtarak 23 Temmuz 1908’de Ä°kinci MeÅŸrutiyeti ilan ettirdiler. Böylece otuz yıl durmuÅŸ olan facialar tekrar baÅŸladı. 31 Mart Vakası sebebiyle Ä°ttihat ve Terakki ileri gelenleri tarafından tahttan indirilen Abdülhamid Han, Selanik’e gönderildi (27 Nisan 1909). 10 Åžubat 1918’de Beylerbeyi Sarayı’nda vefat eden Abdülhamid Han’ın naşı ÇemberlitaÅŸ’ta dedesi Sultan II. Mahmut’un türbesindedir.