ANKARA NEDEN BAÅžKENT OLDU?

1. Lozan AntlaÅŸması’ndan sonra baÅŸkentin neresi olacağı tartışılmıştır.

2. Milletvekillerinin bir kısmı Ä°stanbul’un baÅŸkent olmasını istemiÅŸtir.

3. Ä°smet PaÅŸa, Ankara’nın baÅŸkent olması için tek maddelik bir kanun teklifi sunmuÅŸtur.

4. Madde kabul edilmiÅŸ ve Ankara baÅŸkent ilan edilmiÅŸtir (13 Ekim 1923).

Ankara’nın BaÅŸkent Olmasında;

1. Ankara’nın Türkiye’nin ortasında; askeri ve siyasi yönden güvenli bir konumda bulunması,

2. Yurdun her tarafı ile ulaşım ve haberleşmenin kolay olması,

3. TBMM’nin Ankara’da bulunması ve KurtuluÅŸ Savaşı’nda idari merkez olması etkili olmuÅŸtur.
ANKARA’NIN BAÅžKENT OLUÅžU
Mustafa Kemal PaÅŸa, Erzurum, Sivas Kongrelerinden sonra 27 Aralık 1919 günü Temsilciler Kurulu üyeleriyle birlikte Ankara’ya geldi.
O zamana kadar Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu’nun baÅŸkenti Ä°stanbul idi. Osmanlı Mebusan Meclisi son kez 12 Ocak 1919’da Ä°stanbul’da toplandı. 16 Mart 1919 günü Ä°ngilizler Ä°stanbul’a girdi. Önce meclisi bastılar. Bu olay üzerine birçok milletvekili Anadolu’ya geçti. Yakalananlardan çoÄŸu tutuklandı. Artık Osmanlı Mebusan Meclisi’nin Ä°stanbul’da toplanma olasılığı kalmamıştı. Milletvekillerinin toplanacağı ve ülkenin yönetileceÄŸi bir baÅŸkent gerekiyordu.
Ankara, Anadolu’nun ortasında, savaÅŸ cephelerine eÅŸit uzaklıkta bir kentti. Savaşın yönetimi ve haberleÅŸme, Ankara’dan kolaylıkla yürütülürdü. Dağılan Osmanlı Mebusan Meclisi üyeleri ile Sivas ve Erzurum Kongreleri’nde seçilen temsilcilerin bir yerde toplanması gerekiyordu. Bu nedenle 19 Mart 1919 günü Mustafa Kemal PaÅŸa kimi illere ve komutanlıklara bir genelge gönderdi. Bu genelgede özetle; “Osmanlı Devletinin yaÅŸamı ve egemenliÄŸinin sona erdiÄŸi” bildiriliyor, “Türk ulusu kendi yaÅŸamını ve bağımsızlığını koruyacaktır.” deniliyordu. Bu genelgeden sonra temsilcilerle Osmanlı Mebusan Meclisi’nden gelen üyeler Ankara’da toplanmaya baÅŸladılar. Ankaralılar onları coÅŸkuyla, sevinçle, sevgiyle karşıladı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi 23 Nisan 1920 günü, Ankara’da açıldı. Meclis, ilk oturumunda Mustafa Kemal PaÅŸa’yı baÅŸkan seçti. Mustafa Kemal PaÅŸa bundan sonra ülkeyi kurtarma çalışmalarını Anadolu’nun bu küçük kentinde sürdürdü. Ulusal KurtuluÅŸ Savaşı’mızın planları bu yoksul kentte hazırlandı. Savaşın baÅŸarıya ulaÅŸması için düzenli ordular kuruldu. Bu ordular Ä°nönü’de, Sakarya’da, Dumlupınar’da düşmanı bozguna uÄŸrattı. 30 AÄŸustos 1922’de kazanılan BaÅŸkomutanlık Savaşı ile KurtuluÅŸ Savaşı’mız tamamlandı.
Yurdumuz düşmanlardan kurtulduktan sonra 13 Ekim 1923 günü Ä°smet PaÅŸa ve dört arkadaşı Ankara’nın baÅŸkent olması için Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne yasa önerisi verdiler. Öneri mecliste oylandı, kabul edildi. Böylece Ankara yeni Türkiye Devleti’nin baÅŸkenti oldu.
Başken, ülkenin yönetim merkezidir. Büyük Millet Meclisi, devlet başkanı, başbakanlık, bakanlıklar, yüksek yargı organları, başkentte bulunur.
Ankara başkent olduktan sonra gelişti. Modern yapılar, büyük apartmanlar yapıldı. Yüksek okullar, üniversiteler açıldı. Fabrikalar, yeni iş yerleri kuruldu. Kent kısa sürede büyüdü, genişledi.
Ankara bugün nüfus yoğunluğu bakımından yurdumuzun ikinci büyük kentidir.