Barış Manço (d. 2 Ocak 1943, İstanbul – ö. 1 Şubat 1999, İstanbul) Türk besteci, aranjör, şarkı sözü yazarı, TV programı yapımcısı. Türkiye‘de rock müziğin öncülerinden, Anadolu Rock türünün kurucu üyelerinden.Barış Manço, 2 Ocak 1943 tarihinde, Rikkat ve Hakkı Manço çiftinin dördüncü çocukları olarak Moda’da dünyaya geldi.
Annesi Rikkat Hanım, Türk Sanat Müziği sanatçısıydı. Aileden gelen yeteneğiyle özellikle ortaokul öğrenimini aldığı yaşlarda müzikle ilgilenmeye başladı. Lise yılları Galatasaray Lisesi’nde başladı.
Müzik hayatına Galatasaray Lisesi’nde adım atan Barış Manço’nun arkadaşlarıyla birlikte kurduğu ilk grubun adı “Kafadarlar”, ikincisi ise “Harmoniler”di. Daha sonra Şişli Terakki Lisesi’ne geçiş yaptı.
Lise yılları bittiğinde Belçika Kraliyet Güzel Sanatlar Akademisi’nde 1963- 1971 yılları arasında resim, grafik ve iç mimari eğitimi aldı. Belçika’da “Lemistgrees” adında, Amerikalı, Belçikalı, İtalyan, Kuzey Afrikalı, İngiliz müzisyenlerden oluşan bir grupta yer aldı. “Lemistgrees”le çalışmalarının sürdüğü iki yıl içerisinde Paris Olympia’da konser verdi. 1966 yılında Paris’te iki 45’lik plak çıkardı.
1970 yılında Türkiye’ye döndüğünde Fuat Güner ve Mazhar Alanson ile birlikte “Kaygısızlar” adlı grubu kurdu. Aranjman şarkılara tepki göstererek Anadolu’dan beslenen pop folk tarzında müzik yapmaya başladı. Onuncu plağı “Dağlar Dağlar” ile büyük bir çıkış yaptı, albüm beş ayda 700 bin adet satışa ulaştı. “Dağlar Dağlar” çalışması, sanatçıya Altın Plak Ödülü’nü de kazandırdı. 1971 yılında Moğollar ile çalıştı. Aynı yıl Kurtalan Ekspres’i kurdu. İlk klibini 1973’te, “Hey Koca Topçu”ya çekti. 1975’te ilk albümü “2023”ü yaptı. 1978’de Lale Manço ile evlendi, Doğukan ve Batıkan adında iki erkek çocuğu oldu.
1980 yılında Altın Orfe’de “Nick The Chopper” ve “Ben Bir Şarkıyım” adlı Bulgar şarkısı ile de altın madalyalar aldı. Yurtdışında birçok TV programına konuk olarak katıldı, birçok ülkede koserler verdi. 1983 yılında Eurovision Şarkı Yarışması’na “Kazma” adlı şarkısıyla katıldı, ancak elendi.
1988 yılının Ekim ayında TRT 1’de çocuk ve aileye yönelik bir eğitim kültür ve eğlence programı olarak başlayan “7’den 77’ye” , 1998 Haziran ayında 370. kez ekrana gelerek Türk televizyonculuğunda ulaşılması zor bir rekora imza attı. “Ekvatordan Kutuplar’a” isimli programında ekibiyle birlikte beş kıtada 100’den fazla değişik yöreye giderek 600.000 km.’ye yakın yol kat etti.
Bestelediği 200’ün üzerindeki şarkısı, kendisine 12 altın ve 1 platin albüm/ kaset ödülü kazandırırken, bu şarkıların bir bölümü daha sonra Yunanca, Bulgarca, Arapça, Farsça, Kürtçe, Japonca, İbranice, Fransızca, İngilizce ve lemenkçe olarak yorumlandı. Müzik ve televizyon hayatında sayısız ödüller alan Barış Manço’nun 1991 yılında devlet sanatçısı unvanı, yine aynı yıl Hacettepe Üniversitesi Onursal Doktora unvanı, Uluslararası Teknoloji Ödülü, Japonya Uluslararası Kültür ve Barış Ödülü, Belçika Krallığı Leopold II Şövalyesi Nişanı, Fransız Kültür Bakanlığı Edebiyat ve Sanat Şövalyesi Nişanı, Türkmenistan Cumhurbaşkanlığı tarafından verilen Türkmen Vatandaşlığı ödülleri vardır.
Barış Manço, 1 Şubat 1999 tarihinde Moda’da vefat etti.
Profesyonel Müzik Yaşantısı
1969 baharında “Dağlar Dağlar” ile büyük bir çıkış yaptı, albüm beş ayda 700 bin adet satışa ulaştı. Bu çalışma, sanatçıya Altın Plak Ödülü’nü de kazandırdı. 1971 yılında Moğollar ile çalıştı. 1973‘de Kurtalan Ekspres’i kurdu. İlk klibini yine aynı yıl “Hey Koca Topçu”ya çekti. 1975’te ilk albümü “2023”ü yaptı.
1980 yılında Altın Orfe’de “Nick The Chopper” ve “Ben Bir Şarkıyım” adlı Bulgar şarkısı ile de altın madalyalar aldı. 1981‘de çıkardığı “Sözüm Meclisten Dışarı” adlı albümündeki Dönence isimli şarkısı ilk Türk Doom Metal olarak kabül görür. Yurtdışında birçok TV programına konuk olarak katıldı, birçok ülkede konserler verdi. 1983 yılında Eurovision Şarkı Yarışması’na “Kazma” adlı şarkısıyla katıldı, ancak kendi isteğiyle bu parçayı ön elemeden çekti.
Bestelediği 200’ün üzerindeki şarkısı, kendisine 12 altın ve 1 platin albüm ve kaset ödülü kazandırdı. Bu şarkıların bir bölümü daha sonra Yunanca, Bulgarca, Arapça, Farsça, Kürtçe, Japonca, İbranice, Fransızca, İngilizce ve Flemenkçe olarak yorumlandı.
TV programcılığı
1988 yılının Ekim ayında TRT 1’de çocuk ve aileye yönelik bir eğitim kültür ve eğlence programı olarak başlayan “7’den 77’ye” , 1998 Haziran ayında 370. kez ekrana gelerek Türk televizyonculuğunda ulaşılması zor bir rekora imza attı. “Ekvatordan Kutuplar’a” isimli programında ekibiyle birlikte beş kıtada 100’den fazla değişik yöreye giderek 600.000 km.’ye yakın yol kat etti.
Ayrıca “4 × 21 Doludizgin” adında bir talk-show programının yapımcılığını üstlendi. Ekim 1992‘den 1993‘ün sonlarına kadar 52 bölüm yayınlandı.
TV programlarının en revaçta olduğu yıllardaki ana yapım ekibi: Yavuz Zafer, şef kameraman; Erkan Umut, kameraman (sonradan şef kameraman); Kenan Eryılmaz, ışık; Binnur Kayak, yardımcı yönetmen; Nilüfer Ülkügüner, yardımcı yönetmen; Dr. Üstun Aydıngöz, projeler koordinatörü; Tamer Şahin, genel koordinatör (aynı zamanda menajeri); Berna Korkut, yapım sorumlusu (önceden TRT yapımlarında kurgucu ve yönetmen); Umut Germeyan, yapım sorumlusu; Belma Korkut, yapım görevlisi (önceden TRT yapımlarında yapım yönetim yardımcısı); Melih Erdem, yapım görevlisi (aynı zamanda konser görevlisi); Can Şahin, yapım görevlisi (aynı zamanda şoför)
Şef kameraman Erkan Umut ve Barış Manço Teotihuacan, Meksika’da (1998)
Ödülleri
Müzik ve televizyon hayatında sayısız ödül aldı. Bunlardan bazıları 1991‘de Türkiye Cumhuriyeti devlet sanatçısı unvanı, aynı yıl Hacettepe Üniversitesi Onursal Doktora unvanı, Uluslararası Teknoloji Ödülü, Japonya Uluslararası Kültür ve Barış Ödülü aldı. Ayrıca, Belçika Krallığı Leopold II Şövalyesi Nişanı, Fransız Kültür Bakanlığı Edebiyat ve Sanat Şövalyesi Nişanı, Türkmenistan Cumhurbaşkanlığı tarafından verilen Türkmen Vatandaşlığı ödülleri vardır.200’ün üzerinde şarkısı olduğu için 12 altın ve 1 platin albüm ve kaset ödülü kazandı.
Özel yaşantısı
1978‘de Lale Manço ile evlendi, Doğukan ve Batıkan ismini verdikleri iki erkek çocukları oldu.
Barış Manço, 31 Ocak 1999 gecesi 23:30 sularında Moda’daki evinde bir kalp krizi geçirdi. Siyami Ersek hastanesine kaldırılan Manço’nun aynı gece (1 Şubat 1999 Pazartesi) saat 01:30’da doktorlar tarafından vefatı açıklandı.
Diskografi
45’likleri
- Twistin USA / The Jet – Harmoniler, 1962
- Do The The Twist / Let’s Twist again – Harmoniler, 1962
- Çıt Çıt Twist / Dream Girl – Harmoniler, 1963
- Baby Sitter / Quelle Peste / Jenny Jenny / Un Autre Amour Que Toi – Jacques Denjean Orchestra, 1964
- Baby Sitter / Quelle Peste – Jacques Denjean Orchestra, 1964
- Jenny Jenny / Un Autre Amour Que Toi – Jacques Denjean Orchestra, 1964
- Il Arrivera / Une Fille – Les Mistigris, 1966
- Bien Fait Pour Toi /Aman Avcı Vurma Beni – Les Mistigris, 1966
- Bizim Gibi / Big Boss Man / Seher Vakti / Good Golly Miss Molly – Les Mistigris, 1967
- Kol Düğmeleri / Big Boss Man / Seher Vakti / Good Golly Miss Molly – Les Mistigris, 1967
- Kızılcıklar / I’ll Go Crazy – Kaygısızlar, 1968
- Bebek / Keep Lookin – Kaygısızlar, 1968
- Karanlıklar İçinde / Trip (To A Fair) – Kaygısızlar, 1968
- Bogaziçi / Flower Of Love – Kaygısızlar, 1968
- Runaway / Unutamıyorum – Kaygısızlar, 1969
- Ağlama Degmez Hayat / Kirpiklerin Ok Ok Eyle – Kaygısızlar, 1969
- Kağızman / Anadolu – Kaygısızlar, 1969
- Derule / Küçük Bir Gece Müziği – Barış Manço Ve Grubu, 1970
- Dağlar Dağlar 1 / Dağlar Dağlar 2 – Barış Manço Ve Grubu, 1970
- İşte Hendek İşte Deve / Katip Arzuhalim Yaz Yare Böyle – Moğollar, 1971
- Binboğanın Kızı – Kaygısızlar / Ay Osman – Moğollar, 1971
- Fil İle Kurbağa – Kaygısızlar / Je Te Retrouverais – Les Mistigris ‘toplatıldı, 1972
- Ölum Allah’ın Emri / Gamzedeyim Deva Bulmam – Kurtalan Ekspres, 1972
- Lambaya Püf De / Kalk Gidelim Küheylan – Kurtalan Ekspres, 1973
- Gönül Dağı / Hey Koca Topçu Genç Osman – Kurtalan Ekspres, 1973
- Nazar Eyle Nazar Eyle (Gel Yanıma Pazar Eyle) / Gülme Ha Gülme – Kurtalan Ekspres, 1974
- Bir Bahar Akşamı / Estergon Kalesi – Kurtalan Ekspres, 1974
- Ben Bilirim / 2023 – Kurtalan Ekspres, 1975
- Çay Elinden Öteye Rezil Dede / Vur Ha Vur – Kurtalan Ekspres, 1976
- Nick The Chopper / Lonely Man – George Hayes Orchestra, 1977
- Hal Hal / Eğri Eğri Doğru Doğru Eğri Büğrü Ama Yine De Doğru – Kurtalan Ekspres, 1981
Albümleri
- Barış Manço 1, 1962 (?)
- Dünden Bugüne, 1971 (Sayan)
- 2023, 1975 (Yavuz Plak)
- Sakla Samanı Gelir Zamanı, 1976 (Yavuz)
- Nick the Chopper, 1976 (Yavuz Plak)
- Yeni Bir Gün (45.07), 1979 (Yavuz ve Burç Plakçılık)
- 20. Sanat Yılı Disko Manço, 1980 (Türküola)
- Sözüm Meclisten Dışarı, 1981 (Türküola)
- Barış Manço 2, 1982 (?)
- Estağfurullah… Ne Haddimize!, 1983 (Türküola)
- 24 Ayar Manço, 1985
- Değmesin Yağlı Boya, 1986 (Emre Plakçılık)
- Dağlar Dağlar – Barış Manço Klasikleri, 1987 (?)
- 30 Sanat Yılı Fulaksesuar Manço-Sahibinden İhtiyaçtan, 1988 (Emre Plakçılık)
- Darısı Başınıza, 1989 (Yavuz ve Burç Plakçılık)
- Ben Bilirim (Derleme), 1989
- Sarı Çizmeli Mehmet Ağa (Derleme), 1989
- Mega Manço, 1992 (Emre Plak)
- Müsaadenizle Çocuklar, 1995 (Emre Plak)
- Live in Japan, 1996 (Emre Plak)
- Mançoloji, 1999 (Emre Plak)
- Barış Manço Anıması, 2000
- Baris Mancho, 2000
- Yüreğimdeki Barış Şarkıları, 2001
- 2023 (New), 2004
